Terug
Gepubliceerd op 28/10/2025

Besluit  gemeenteraad

do 23/10/2025 - 19:00

Goedkeuren retributiereglement op de afgifte van administratieve stukken en administratieve procedure voor de dienst Leven

Aanwezig: Sarah Van Walleghem, voorzitter
Ludwig Willaert, burgemeester
Miet Vandenbulcke, Rik Gevaert, Bonny Vergauwe, Bart Coopman, schepenen
Marc Van Ysacker, voorzitter bijzonder comité
Geert Moerkerke, Joeri Deprez, Chris Verhaeghe, Koen Demonie, Veronique Devreker, Femke Verleye, Koen Pattijn, Martijn Snaet, Kimberly Saelens, Bene Pype, Sophie Nuytten, Koen Maertens, Wouter Van Vooren, Andy Verfaillie, gemeenteraadsleden
Tine Dochy, algemeen directeur
Aanleiding en voorgeschiedenis

De tarieven voor de identiteitskaarten, reispassen en rijbewijzen werden vastgesteld door de gemeenteraad van 19 december 2019. De geldigheid van bovengenoemd reglement eindigt op 31 december 2025. 

Voor de komende dienstjaren dient dit reglement hernomen te worden met ingang vanaf 1 januari 2026.

Bevoegdheid en juridische grond
  • Wet van 7 februari 1831, gecoördineerde grondwet van België en latere wijzigingen.
  • Wet van 29 juli 1991, betreffende de motiveringsplicht van bestuurshandelingen en latere wijzigingen.
  • Wet van 10 april 1992, wetboek van inkomstenbelastingen 1992 en latere wijzigingen.
  • Wet van 13 april 2019, van de minnelijke en gedwongen invordering van fiscale en niet fiscale schuldvorderingen en latere wijzigingen.
  • Decreet van 22 december 2017, decreet Lokaal Bestuur en latere wijzigingen.
  • Decreet van 7 december 2018, Vlaams Bestuursdecreet en latere wijzigingen.
  • Omzendbrief van 15 februari 2019, KB/ABB 2019/2 betreffende de onderrichtingen over gemeentefiscaliteit.

Voor de administratieve procedures van dienst Leven verwijzen we naar onderstaande specifieke wetgeving:

  • Wet van 14 maart 1968, betreffende de verblijfsbelasting vreemdelingen en latere wijzigingen.
  • Wet van 8 augustus 1983, regeling van een Rijksregister en latere wijzigingen.
  • Wet van 21 december 2013, Consulair Wetboek en latere wijzigingen.
  • Koninklijk besluit van 14 maart 1968, betreffende de verblijfsbelasting voor vreemdelingen en latere wijzigingen.
  • Koninklijk besluit van 23 maart 1998, betreffende het rijbewijs en latere wijzigingen.
  • Koninklijk besluit van 25 maart 2003, betreffende de identiteitskaarten en latere wijzigingen.
  • Koninklijk besluit van 5 maart 2017, tot bepaling van retributies voor verblijfsvergunningen en latere wijzigingen.
  • Ministerieel besluit van 20 juli 2005, met bepalingen betalingswijze van de retributies en latere wijzigingen.
  • Ministerieel besluit van 15 maart 2013, betreffende de vergoeding voor elektronische identiteitskaarten en latere wijzigingen.
  • Ministerieel besluit van 19 april 2014, betreffende de afgifte van paspoorten en latere wijzigingen.
Feiten, context en argumentatie

Ten gevolge van twee wijzigingsbesluiten over de beleids-en beheersyclus (BBC) 3.0 gelden vanaf het meerjarenplan 2026-2031 aangepaste regels, nieuwe schema’s en andere rekeningenstelsels voor de opmaak van beleidsrapporten. De gewijzigde wetgeving voor BBC 3.0 laat toe om voor administratieve procedures en afgifte van administratieve stukken van dienst Leven een retributie in plaats van een belasting te heffen. Het betreffen namelijk specifieke producten of diensten door een individuele aanvrager gevraagd. Omdat het meestal continue dienstverlening betreft, volgt hieruit ook dat een retributiereglement gebruikelijk als doorlopend reglement is opgesteld.  

Afgifte van administratieve stukken of administratieve prestaties die behoren tot de kerntaken van algemeen dienstbetoon van een lokaal bestuur, dienen vanuit algemene middelen bekostigd te worden. Voor deze stukken of prestaties kan geen gemeentelijke vergoeding of 'retributie' aangerekend worden, behalve indien een wettelijke uitzondering opgenomen is.

De FOD Binnenlandse Zaken deelt jaarlijks de geïndexeerde tarieven mee voor de uitreiking van verschillende categorieën van elektronische identiteitskaarten en verblijfsdocumenten. Dit zijn vergoedingen voor het maakloon van de federale overheid die door het lokaal bestuur betaald wordt. Ook voor de afgifte van zowel rijbewijzen als reispassen is er sprake van een federale kostprijs.
Lokale besturen mogen deze federale kostprijs doorrekenen en kunnen daarbovenop een (redelijke) gemeentelijke vergoeding aanrekenen.
Omwille van het gelijkheidsbeginsel dient eenzelfde tarief toegepast te worden voor Belgen als voor niet Belgen.

Gezien in deze materies regelmatig wetswijzigingen voorkomen die leiden tot nieuwe administratieve documenten, andere procedures, stijging tarieven hogere overheid, wordt aangeraden om enkel de gemeentelijke retributie vast te stellen. Op die manier wordt vermeden dat het reglement moet aangepast worden bij elke prijsstijging meegedeeld door de hogere overheid, maar blijven de aan de burger doorgerekende totaalbedragen wel actueel.
Om de betaling aan het loket vlot te laten verlopen, wordt voorgesteld om het totaalbedrag af te ronden naar een geheel getal. Omdat bij identiteitskaarten en verblijfsdocumenten voor kinderen jonger dan 12 jaar de gemeentelijke retributie maximaal 2 euro mag bedragen, wordt voorgesteld daarbij af te ronden naar de onderliggende euro. Bij alle andere stukken wordt afgerond naar de bovenliggende euro.

Een andere uitzondering is het aanrekenen van een kostendekkende vergoeding voor het uitvoeren van bijkomend opzoekwerk, verrichten van bijkomende verificaties, verwerken van complexe gegevens, uitvoeren van bijkomend ceremoniële prestaties, ed. voor specifieke diensten opgenomen in de wetgeving.
Deze administratieve procedures zijn opgesomd onder punt 5 artikel 9 waarbij gekozen is voor een vaste forfaitaire vergoeding omwille van de transparantie en duidelijkheid voor de burger.

Financiële gevolgen

De retributies worden jaarlijks opgenomen onder beleidsitem 'Administratieve dienstverlening' op de overeenkomstige algemene rekening in het strategisch meerjarenplan 2026-2031:

  • 700000: identiteitspassen en verblijfsdocumenten;
  • 700001: reispassen en -documenten;
  • 700002: huwelijksceremonies en formalisering wettelijke samenwoning;
  • 700003: rijbewijzen;
  • 700004: naamswijzigingen.
Verwijzingsdocumenten
  • Reglement gemeentebelasting op de afgifte van administratieve stukken voor de periode 1 januari 2020 tot en met 31 december 2025 - wijzigingen.
  • Reglement retributie op de afgifte van administratieve stukken en administratieve procedures met ingang van 1 januari 2026 - ontwerp.
  • Overzichtstabel aanmaakkosten administratieve stukken op 1 januari 2026.
Beraadslagingen

Schepen Miet Vandenbulcke licht het agendapunt toe en verduidelijkt dat de voorgestelde de tarieven gebaseerd zijn op de werkelijke kostprijs van de betrokken producten en diensten, vermeerderd met een administratieve kost. De tarieven werden  getoetst aan die van de buurgemeenten, waaruit blijkt dat de voorgestelde bedragen zeker marktconform zijn.

Raadslid Chris Verhaeghe (Open VLD) merkt op dat voor bepaalde producten, zoals identiteitskaarten en rijbewijzen, opnieuw een kost wordt aangerekend, terwijl deze tijdens de vorige bestuursperiode kosteloos werden aangeboden. Hij wijst erop dat ook andere producten, zoals reispassen en trouwboekjes, aanzienlijk duurder worden en beschouwt dit als een verdoken belasting. Hij vraagt naar de werkelijke reden van deze beslissing.

Schepen Vandenbulcke antwoordt dat de berekening gebaseerd is op de reële kostprijs en een vergelijking met omliggende gemeenten. De huidige budgettaire context laat niet toe dat de gemeente deze kosten volledig blijft dragen. Het bestuur wenst de tarieven daarom opnieuw marktconform te bepalen.

Burgemeester Ludwig Willaert benadrukt dat de eerste identiteitskaart en het eerste rijbewijs voor inwoners nog steeds gratis blijven.

Raadslid Chris Verhaeghe (Open VLD) merkt nogmaals op dat het opvallend is dat de prijs van het trouwboekje verdubbeld werd en vindt dit moeilijk te verantwoorden. Schepen Vandenbulcke antwoordt dat de nieuwe prijs nog steeds laag is in vergelijking met andere gemeenten en dat het lokaal bestuur zich soepel opstelt bij de organisatie van huwelijken, waarbij bovendien nog steeds een kleine receptie wordt aangeboden.

Raadslid Joeri Deprez (Open VLD) stelt dat dit een duidelijke beleidskeuze is van het huidige bestuur, waarmee zijn fractie niet akkoord gaat. De Open VLD-fractie besliste tijdens de vorige bestuursperiode om deze diensten kosteloos aan te bieden en blijft van mening dat dit een belangrijk signaal is naar de burger. De fractie verklaart zich niet akkoord met de voorgestelde aanpassing en zal dit agendapunt niet goedkeuren.

Publieke stemming
Aanwezig: Sarah Van Walleghem, Ludwig Willaert, Miet Vandenbulcke, Rik Gevaert, Bonny Vergauwe, Bart Coopman, Marc Van Ysacker, Geert Moerkerke, Joeri Deprez, Chris Verhaeghe, Koen Demonie, Veronique Devreker, Femke Verleye, Koen Pattijn, Martijn Snaet, Kimberly Saelens, Bene Pype, Sophie Nuytten, Koen Maertens, Wouter Van Vooren, Andy Verfaillie, Tine Dochy
Voorstanders: Sarah Van Walleghem, Ludwig Willaert, Miet Vandenbulcke, Rik Gevaert, Bonny Vergauwe, Bart Coopman, Marc Van Ysacker, Femke Verleye, Koen Pattijn, Martijn Snaet, Bene Pype, Wouter Van Vooren
Tegenstanders: Geert Moerkerke, Joeri Deprez, Koen Demonie, Veronique Devreker, Kimberly Saelens, Sophie Nuytten, Koen Maertens, Andy Verfaillie
Onthouders: Chris Verhaeghe
Resultaat: Met 12 stemmen voor, 8 stemmen tegen, 1 onthouding

BESLUIT:

Artikel 1:

Het retributiereglement op de afgifte van administratieve stukken en administratieve procedures voor de dienst Leven vanaf 1 januari 2026 wordt goedgekeurd.


Artikel 2:

Het retributiereglement op de afgifte van administratieve stukken en administratieve procedures voor de dienst Leven vanaf 1 januari 2026 is toegevoegd als bijlage en vormt één geheel met dit besluit.